Tja … wat kan ik nu toevoegen aan het verhaal van een legendarische persoon in de modegeschiedenis als Coco Chanel? Het verhaal vertelt zich in het Gemeentemuseum Den Haag aan de hand van feit en fictie en een tastbare nalatenschap in de vorm van persoonlijke kledingstukken, sieraden en hoeden.
Voor mij bleek de tentoonstelling, na het zien van diverse films en het lezen van boeken over Chanel, een feest van herkenning, maar weinig verrassend. Of als ik toch iets zou moeten noemen, dan wellicht dit: de collectie sieraden! Wat een weelde aan kleuren en materialen! Door ‘costume jewelry’ (imitatie juwelen) te mixen met kostbare juwelen, zette Coco Chanel een trend. Juwelen vormden voor haar modieuze looks een essentieel onderdeel. Met andere juwelen zag bovendien het ‘kleine zwarte jurkje’ er elke keer anders uit.
“Gabrielle Chanel (1883-1971) was eigenzinnig en leidde een voor een vrouw vooruitstrevend leven. Zij startte een eigen mode-imperium in een tijd dat nog weinig vrouwen betaald werk verrichtten, emancipatie in de kinderschoenen stond en vrouwenkiesrecht nog maar recentelijk was verworven. Al in de jaren ’20 en ’30 leidde Gabrielle Chanel een zeer succesvol modehuis. Haar ontwerpen waren elegant, stijlvol en boden bewegingsvrijheid, zónder korset. Chanel maakte gebruik van soepele jerseys, voorheen gebruikt voor sport-en onderkleding, en wollen tweed. Zij hield van ingetogen tinten: zwart, wit, beige en huidskleur. Eenvoudige materialen en kleuren combineerde zij moeiteloos met opvallende imitatiesieraden: haar befaamde postume jewelry. Chanel ontleende veel kledingvormen aan de mannengarderobe, zoals sportieve vesten of jasjes mét zakken. Het werden klassiekers. Haar financiële succes bracht haar vrijheid en stelde haar in staat haar eigen leven vorm te geven.
Chanels kleding was gemaakt voor moderne, dynamische vrouwen. Coco Chanel zelf was dé personificatie van de moderne vrouw in de roering twenties. Dit gegeven had zij voor op de mannelijke couturiers en buitte zij bewust uit. Hierdoor wilden vrouwen niet gewoon een modieus zwart jurkje, maar liefst hét zwarte jurkje van Chanel.”
Mijn absoluut favoriete item waarmee Chanel mede beroemd is geworden, is het ‘kleine zwarte jurkje’! Als onbetwistbare peiler voor mijn persoonlijke garderobe, raak ik op dit veelzijdige kledingstuk niet uitgekeken. Een zaal vol met interpretaties van ‘petites robes noires’ aantreffen was dan ook voor mij het hoogtepunt van de tentoonstelling! Of het nu een basic jurkje betreft, een luxe en feestelijke versie of een trendy ontwerp … het idee van dit jurkje is tegelijkertijd krachtig en eenvoudig.
Natuurlijk wordt er in deze tentoonstelling ook ruim aandacht gegeven aan het Chanel pakje: een ensemble van tweed of bouclé in oneindig veel variaties. Er is mij uitgelegd wat de magie van een handgemaakt Chanel jasje is, en dat is dit: het staat chique en gekleed als een jasje, maar voelt comfortabel als een vest. Ook niet onbelangrijk is de eigenschap dat deze jasjes zich makkelijk in een koffer laten vervoeren en er kreukvrij uitkomen. Een ideaal gezelschap dus voor vrouwen die veel (zakelijk) reizen. Geen wonder dat er zoveel vrouwen reikhalzend uitkijken naar elke nieuwe collectie van Chanel!
Al deze praktische eigenschappen ten spijt, blijft het voor mij wel zoeken naar een Chanel pak dat een uitstraling heeft waar ik mij mee zou willen identificeren. Ik houd van een mooi aangesloten lijn en wat ‘pit’ qua kleur … anders vind ik het al snel saai, tuttig en ouderwets ….
Neemt niet weg dat er vernuftige technieken zijn toegepast waar ik enorme bewondering voor heb: een ketting onderin de zoom die zorgt voor gewicht, zodat het jasje altijd mooi hangt; een voering van zijde met dikwijls een bijzondere print, als een verborgen schat voor de drager van het jasje. De aandacht voor zulke details kunnen mij alsnog in verrukking brengen.
En kijk dan eens hoe prachtig deze jurk, jas en hoed op elkaar afgestemd zijn! Die knopen …!
Mantel van bouclé
Bijpassend dophoedje van dezelfde zijden stof
Japon van zijde met paisley motief en met stof beklede knopen
‘Fashion is not something that exists in dresses only. Fashion is in the sky, in the street, fashion has to do with ideas, the way we live, what is happening.’ – Coco Chanel
Saskia ter Welle ontwerpt mode en adviseert op het gebied van kleur en stijl. Daarnaast doceert zij Franse Haute Couture borduurtechnieken in Nederland en organiseert zij inspirerende bijeenkomsten voor vrouwen rond kleding, kleur en stijl.
Lijkt me een mooie tentoonstelling. De foto’s zijn in ieder geval veelbelovend.