Beeldhouwen met stof

(for English: see bottom page)

Onder de term ‘moulage’ wordt verstaan  het vormen van stof op een paspop of menselijk lichaam. Dit geeft een zuivere pasvorm, waarbij elke, unieke, ronding van het lichaam is verwerkt. Het gebruik van standaardmaten is pas tijdens de industriële revolutie en de opkomst van confectie in zwang geraakt. Voor die tijd droegen mensen altijd kleding die speciaal voor hen op maat werd gemaakt.
Wanneer je zoekt naar goedzittende kleding kom je altijd uit op maatwerk. Tegenwoordig wordt dit maatwerk uitgevoerd door maten te nemen en die toe te passen in een gestandaardiseerde patroontechniek. Daarbij wordt uitgegaan van allerlei wetmatigheden die in de praktijk vaak opgaan, maar net zo vaak ook niet.

Om deze reden ben ik helemaal verliefd geraakt op het vormen met stof in de derde dimensie: de zogenoemde moulage. Wanneer je met stof gaat spelen kom je tot nieuwe ideeën. Je ziet wat de stof met je ontwerpt doet. Deze twee voordelen van het werken op deze manier maken moulage voor mij onweerstaanbaar.

Voor mensen die geen kennis hebben van patroontechniek en gewend zijn te werken met standaardpatronen (bijvoorbeeld uit de BURDA), biedt moulage tevens een manier om zonder deze kennis zelfs betere resultaten te bereiken, met veel minder inspanning. Win-win aan alle kanten volgens mij.

Patroontechniek versus moulage

Inmiddels heb ik ruime kennis van verschillende patroontechnieken (o.a. Rundschau) en moulage (methode Eduard van Rijn) en Japanse patroontechnieken (verschillende masterclasses van de Japanse ontwerper Shingo Sato). Natuurlijk leiden al deze technieken tot het resultaat, namelijk een patroon voor het vervaardigen van een kledingstuk.

Patroontechniek levert een patroon op dat eenvoudig kan worden omgezet in andere maten. Je werkt hierbij in 2D en je moet voortdurend uit het hoofd inschatten hoe het resultaat er in de derde dimensie uit zal zien. Vaak volg je een aantal jaren les om deze techniek te perfectioneren.

Moulage werkt in 3D en de voordelen hiervan heb ik hierboven al genoemd. Nadeel is dat je minder makkelijk de omzetting maakt naar andere maten. Het komt er meestal op neer dat je het in een andere maat opnieuw zult mouleren.

Japanse patroontechnieken gaan een stap verder en maken een patroon naast goedpassend ook nog decoratief en interessant. Meestal zelfs ronduit ingenieus!

Kortom: elke methode heeft voor-en nadelen en een bepaalde leercurve (tijd die je nodig hebt om je de techniek meester te maken).

Naast het tekenen met pen en papier zijn er ook verschillende computerprogramma’s beschikbaar, waarbij het maken van een patroon sneller gaat en via een plotter kan worden uitgeprint, eventueel met een geïntegreerd stofleggingsschema. Superhandig natuurlijk. Vooral als je werkt aan een commercieële collectie. Bij patroontekenen leer je verder ook hoe je alle details aan je patroon toevoegt, zoals sluiting, zakken en splitten en beleggen.

In de couture schiet patroontechniek echter hopeloos tekort, omdat je nooit die graad van perfectie in de pasvorm kunt bereiken die een bij een couturestuk vereist is.

Tweedaagse Basiscursus Moulage

Onlangs gaf ik in het atelier een tweedaagse Basiscursus Moulage. Tijdens deze cursus werden enkele basisprincipes van het vormen met stof rond het lichaam behandeld. Met deze beginselen in hun achterhoofd gingen de cursisten aan de slag om eigen ideeën 0nder begeleiding uit te werken. Hierbij kwamen natuurlijk allerlei ‘problemen’ naar boven die gezamelijk werden bestudeerd en waarvoor mogelijke oplossingen werden aangedragen.

Hieronder zie je hoe Lisa eerst een idee voor haar rok op papier schetst. Dit was het uitgangspunt voor haar moulage. Door zelf een ontwerp te verzinnen weet je zeker dat wat je maakt voor jou interessant is. Niets is zo frustrerend als een hele dag werken aan een ontwerp waar je zelf niets in ziet. Hoeveel mensen hebben niet een kast vol probeersels liggen die nooit gedragen zullen worden?

In onderstaand filmpje legt Lisa Louwers, theater vormgeefster, uit hoe haar patroon voor een lijfje tot stand is gekomen:

Na afloop van de twee dagen wordt het proces nog eens belicht mèt het eindresultaat:

Wil jij meer leren over verschillende manieren om tot een patroon te komen? Jouw kennis op het gebied van pasvorm en ontwerp uitbreiden en verdiepen? (Het maakt hierbij niet uit of je amateur of professional  bent. Ieder start op zijn of haar eigen niveau). Meld je dan aan via saskia@saskiaterwelle.nl. Je zult dan vrijblijvend op de hoogte worden gehouden van nieuwe cursussen op dit gebied die momenteel in ontwikkeling zijn.

_________________________________

Sculpting with fabric

The term “moulding” means forming fabric on a mannequin or human body. Moulding or ‘moulage’ gives a clean fit, wherein each unique curve of the body is included. The use of standard sizes only started during the industrial revolution. Only with the rise of ready-to-wear clothing, it became in vogue to use standardised patterns. Before that time, people always wore a dress that was custom made, especially for them.

When you are looking for well fitting clothes, you always end up with customised clothing. Nowadays, this customization is performed by taking measurements, and to apply them in a standardised pattern technique. Although this often applies, it doesn’t apply all the time.

For this reason, I became totally in love with the forming fabric in the third dimension: the so-called ‘moulage’. When mould your fabric around the shape of a human body, you all of a sudden come up with new ideas. You see what the drape of the particular material does with your design. These two advantages of working in this way make moulage irresistible to me.

For people who have no knowledge of the technique of patternmaking, or are used to work with standard patterns (e.g. from BURDA), moulage offers a way to achieve even better results, with much less effort. Win-win-win all around in my opinion.

Patternmaking Technology vs. Moulage

Meanwhile, I have collected an extensive knowledge of different pattern techniques (among others Rundschau) and moulage (method Eduard van Rijn) and Japanese pattern techniques (different masterclasses of the Japanese designer Shingo Sato). Of course, all of these techniques lead to the ‘same’ result, namely, a pattern for the manufacture of a garment.

Pattern Technology produces a pattern that can be easily converted into other dimensions. You work in 2D, and you need to assess ahead how the result will look like in the third dimension. Often you will follow lessons for a few years to perfect this technique.

Moulage works in 3D and its benefits I have already mentioned above. The disadvantage is that it isn’t easy to make the conversion to other sizes. What it usually comes down to is that you will be re-moulding the pattern in every different size.

Japanese pattern techniques go a step further and create a design that fits well, that looks decorative and is interesting at the same time. Usually even downright ingenious!

In short, each method has advantages and disadvantages and some learning curve (the time that you need to master the art).

In addition to drawing with pen and paper, there are also several computer programs available, that makes the creation of a pattern faster. The model created can be printed out by a plotter, optionally with an integrated fabric-schedule, quite convenient when designing a collection. With pattern drawing, you learn as well how to add the details to your patterns, such as closures, pockets and vents and facings.

For couture, patternmaking falls short, because you can never reach that degree of perfection in a fit that a couture piece needs.

Two-day Basic Course Moulage

Recently we had a two-day Basic Moulage in the studio. During this course, we tackled some basic principles of moulage. With these principles in mind, the students went to work on their ideas to develop 0nder guidance. Of course, we met all kinds of “problems” which we studied together; and I offered possible solutions to solve and execute the ideas.

Below you’ll see how Lisa first made some sketches for her skirt on paper. The sketches would be the starting point for the moulage. To start with your design ensures you that you will work on a project that interests you. Nothing is as frustrating as working the whole day on a plan that you don’t like at all. How many people do not have a closet full of tryouts that they will never use or appreciate?

In the movie Lisa Louwers, theatre designer, explains how she made her design, and in the second video you see the result after two days.

Would you like to learn more about different ways to achieve a pattern? Expanding and deepening your knowledge in the field of design and fit? (It does not matter whether you are amateur or professional. Everyone starts on his or her level). Sign up via saskia@saskiaterwelle.nl. We will keep you updated about coming events related to this subject.