Er wordt mij vaak gevraagd op welke stof je kunt borduren. Het snelle antwoord is: op èlke stof!

Er valt echter natuurlijk veel meer over te zeggen. In deze blogpost wil ik graag een aantal punten behandelen die te maken hebben met de keuze van stof in relatie tot borduurwerk.

Borduren op stof met naald en draad

De meest voor de hand liggende manier om stof te versieren met borduurwerk is door middel van naald en draad, een eeuwenoude manier om stof te verfraaien.

Waar moet je bij de keuze van je stof rekening mee houden?

• de kwaliteit en eigenschappen van de stof zelf
• de kwaliteit en eigenschappen van het garen/materiaal waarmee je borduurt
• de techniek die je wil toepassen
• het effect dat je wil bereiken

Kwaliteit en eigenschappen van de stof 

Elke stof heeft bepaalde karakteristieken die kenmerkend zijn voor die stof. Denk hierbij aan grondstof (natuurlijke-, kunstmatige vezels of een combinatie hiervan), de manier waarop de stof is geweven (linnen binding, keperbinding, satijnbinding etc.) en de dikte van de stof. Al deze aspecten bepalen hoe de stof valt en hoe makkelijk of moeilijk die is te bewerken met naald en draad.

Wanneer de structuur van de stof ‘open’ is, zal het eenvoudig zijn om met een naald door de stof te werken. De naald kan dikker zijn dan bij een dicht geweven stof, zonder dat bij het borduren door de naald-voering de stof zal worden beschadigd. De mogelijkheid om met een dikkere naald te werken geeft meteen de mogelijkheid om met dikkere garens of andere materialen te borduren.

Is de stof teer en dun, dan zul je uiteraard moeten werken met dunne naalden en dunne garens, want dikke naalden maken de stof kapot. Wanneer je op dunne stoffen dikkere garens wil borduren, kun je deze met dun garen op de stof naaien.

Kwaliteit en eigenschappen van het borduur-garen

Garens heb je in veel verschillende soorten. Sommige zijn vooral praktisch: sterk en goed voor veel verschillende toepassingen. Andere zijn vooral mooi: teer en glanzend, waardoor de toepassing beperkt is. Denk hierbij aan de mogelijkheid om een stof na het borduren wel of niet te kunnen wassen of reinigen. Bij het borduren met zijdelint, een dun en schitterend materiaal voor romantische borduurwerkjes, moet je rekening houden met het feit dat door het borduren, dat wil zeggen het doortrekken van het lint door de stof, het zijdelint slijt. Met zijdelint werk je dus het liefst met relatief korte draden.

Wil je borduren met raffia, dan moet je er rekening mee houden dat het oog van de naald en de naald zelf groot moeten zijn om een ‘weg te banen’ door de stof. Dit vraagt om een robuuste of open stof.

Bij het werken met goudgaren geldt, dat het garen een kern heeft waaromheen een metalen draad is gewikkeld. Je kunt je voorstellen dat bij het borduren dit omwikkelde garen makkelijk gaat ‘stropen’. Ook dit vraagt om speciale aandacht.

Borduur technieken

Borduren met een gewone naald en draad kan werkelijk op praktisch elke stof. Wanneer je wil borduren met de Lunéville naald, dan komt de keuze echter iets nauwer. Er zijn Lunéville naalden in verschillende diktes. Pas dus de dikte van je naald aan aan de dikte van de stof. Zijden organza kun je prima te lijf gaan met een naald in dikte 70 of 80 :).

Een dikke interieurstof doorstaat ook een naald van dikte 90, 100 of 110. Hiermee kun je meteen ook dikkere garens verwerken. Dit is ook passender in verhouding tot de stofstructuur, omdat dunne garen in het weefsel ‘verdwijnen’.

Het beoogde resultaat van het borduurwerk

Natuurlijk gaat elke keuze uiteindelijk om het effect dat je wil bereiken. Naarmate je meer ervaring hebt opgedaan met verschillende stoffen, materialen en technieken ga je dit steeds makkelijker inschatten. Deze ervaring heeft tijd nodig. En durf. Ga het experiment aan en probeer verschillende materialen, technieken en combinaties uit om tot je uiteindelijke keuze te komen. Je begrijpt het al: dit vergt een behoorlijke inspanning! Een tijdrovend proces dat uiteindelijk zeer de moeite waard is.

Tot slot

Conclusie? Alles is mogelijk, maar sommige keuzes hebben consequenties die jou niet helpen om het gewenste effect te bereiken. Hoe je hiermee omgaat is een kwestie van experimenteren, het werk van anderen bestuderen, vragen naar ervaringen en/of je laten informeren door de leverancier van je materiaal.

Voor mij is dit allemaal reuze spannend en leuk! Het betekent dat niets ‘fout’ is, maar dat er heel veel MOGELIJK is! En dat elke steek die ik borduur mij helpt om bij een volgende steek een beter gefundeerde keuze te maken tussen materiaal en techniek.

Hoe ervaar jij deze potentiële keuzes? Laat het mij en andere lezers van dit blog horen door een reactie te geven onderaan deze pagina. Ik hoor graag van je!